Thường thì mọi người đều cho rằng người hiểu rộng, biết nhiều đó là trí tuệ.
Kỳ thật là bạn đã nhầm, đó ko phải là trí tuệ mà chỉ là tri thức và thông minh.
Trí tuệ và tri thức khác nhau xa, vì muốn có trí tuệ bạn phải rời tri thức, còn bạn muốn ôm giữ tri thức thì ko bao giờ bạn có trí tuệ.
.
Tri thức nó chỉ có giá trị để sử dụng nhưng nó ko có giá trị tồn tại, nó có giá trị sử dụng cho cuộc sống của bạn mà thôi, nhưng nó ko phải là tuyệt đối, bởi những người ko có tri thức họ vẫn có cuộc sống, có khi cuộc sống của họ còn tốt hơn những người có tri thức. Người có tri thức thậm chí đến giáo sư tiến sĩ phạm luật cũng phải ngồi tù.
.
Tri thức chưa hẳn là tự do cho chính bạn, nhưng trí tuệ mới làm cho bạn được tự do – tự do của mọi sự ràng buộc trong tâm trí bạn vì bạn ko còn mê lầm trong cuộc sống.
Vì sao ôm giữ tri thức là ko hề có trí tuệ, ôm giữ tri thức là sự hiểu biết có được từ bên ngoài mà bạn góp nhặt được qua kinh nghiệm cuộc sống, qua sách vỡ, báo, đài, youtube và mạng xã hội… mà bạn nghe và học được, cao hơn nữa là từ sự suy nghiệm của bạn.
.
Nhưng nếu như thu thập để có được thông tin thì ko sao, còn nếu bạn giữ lấy cho là của bạn thì rắc rối to, vì bạn đem nó ra để tranh luận, cãi vả thậm chí còn đánh nhau và mất đi tính người. Càng nhiều tri thức có khi cái tôi, cái ngã các bạn càng lớn, còn trí tuệ nó đưa bạn đến dần nơi vô ngã.
.
Tri thức bạn cho mình là ta, tức thấy, nghe, hay biết, suy nghĩ này là của tôi.
Trí tuệ thì ngược lại nó ko cho những cái trên là của mình, mà tất cả chỉ là pháp vận hành của vũ trụ vậy thôi. Vì vậy tri thức là bản ngã, còn trí tuệ thì vô ngã.
.
Cho nên tri thức ko tồn tại lâu dài mà nó sẽ mất đi. Khi bạn ko thu thập và sử dụng nó, thì dần những điều bạn học được sẽ phôi pha và quên lãng, tuổi trẻ bạn có nhiều tri thức nhưng bạn sử dụng nhiều dữ liệu thì khi về già bạn sẽ lẫn và lúc đó tri thức cũng ko còn.
.
Trong khi trí tuệ nó ko góp nhặt cái bên ngoài mà nó xuất phát từ bên trong của chính bạn, ánh sáng của trí tuệ nó luôn quan sát con người của bạn để nó sàng lọc, nó lọc bỏ cái xấu và phát huy cái tốt cho con người của bạn. Trong quá trình thanh lọc nó phải loại bỏ tri thức, vì tri thức che chắn nó, nên nói có trí tuệ thì ko thể có tri thức là vậy (Nói lên điều này chắc khó hiểu phải ko, nếu người nào thực tập để có trí tuệ sẽ rõ chỗ này).
Trong khi trí tuệ nó ko góp nhặt cái bên ngoài mà nó xuất phát từ bên trong của chính bạn, ánh sáng của trí tuệ nó luôn quan sát con người của bạn để nó sàng lọc, nó lọc bỏ cái xấu và phát huy cái tốt cho con người của bạn. Trong quá trình thanh lọc nó phải loại bỏ tri thức, vì tri thức che chắn nó, nên nói có trí tuệ thì ko thể có tri thức là vậy (Nói lên điều này chắc khó hiểu phải ko, nếu người nào thực tập để có trí tuệ sẽ rõ chỗ này).
.
Bạn là tri thức, bạn hiểu biết nhiều ở bên ngoài nhưng bạn ko hiểu chính con người bạn, bạn ko điều phục được bạn và bạn để cho tâm trí hoành hành bạn, rồi thì bạn luôn phản ứng bất kỳ đối với các cặp phạm trù tương nào đối nào đến với bạn, khi được bạn vui, khi mất bạn buồn; ai khen bạn vui, ai chê bạn ghét…. để rồi khổ não và phiền muộn nó ngự trị, xâm chiếm tâm trí bạn, nó làm cho bạn bất an.
.
Trí tuệ thì hiểu rõ bạn trong từng phút giây, nó điều phục được con người của bạn và tiến xa hơn nữa nó lìa tri thức để đến sự hợp nhất của cái toàn thể, nó hạnh phúc, nó an bình và nó vĩnh hằng. Nên trí tuệ đem đến sự bình an, hạnh phúc còn tri thức mà thiếu trí tuệ sẽ cho bạn sự bất an, khổ não.
.
Trí thức gián tiếp có được qua suy luận và đối tượng để nó trình diễn là bên ngoài, nó hơn thua và tranh đấu. Còn trí tuệ nó biểu thị trực tiếp từ bên trong, đối tượng của nó nằm trong chính bạn, nó đang quan sát và điều chỉnh lại con người của bạn.
.
Tri thức thì bạn luôn ở trong tình trạng nhiều lời của ngôn từ, vì ko có ngôn từ bạn ko phô bày được tri thức, mà ngôn từ nó chỉ hoạt động trong phạm vi của không gian và thời gian, ngoài không gian và thời gian tri thức không thể hoạt động được.
.
Trí tuệ thì vô ngôn, nó ko có lời, nó siêu vượt lên mọi cặp phạm trù tương đối, được mất, hơn thua, khổ vui… nơi đó nó triệt tiêu toàn bộ không và thời gian vì nó không có sử dụng ngôn từ.
.
Muốn có thời gian bạn phải sử dụng đến ngôn từ, bạn phải có cái đồng hồ trong tâm của bạn, bạn phải nói bây giờ là mấy giờ, bạn nói thì thầm hồi tưởng lại quá khứ, và dùng ngôn từ để bạn ước muốn vạch kế hoạch cho tương lai.
.
Hồi tưởng và ước muốn nó đem đến khổ và vui trong tâm tưởng của bạn.
Trong khi tương lai mà bạn muốn thì ko thể, tương lai chỉ có mặt trong hiện tại này mà thôi, những nhận thức và hành vi của bạn trong hiện tại nó sẽ là tương lai của bạn, tương lai của bạn tốt hay xấu tuỳ thuộc nhận thức và hành vi tốt hay xấu của bạn hôm nay.
.
Trí tuệ thì tại đây và bây giờ, nó ko có mặt trong quá khứ và tương lai, hiện tại nó mới mẽ, hạnh phúc và mãi mãi theo thời gian của vật lý thì nó là như vậy.
.
Phật nói:
Quá khứ đã đi qua
Tương lai thì chưa đến
Chỉ có pháp hiện tại
Tuệ quán chính là đây
Không động không rung chuyển
Biết vậy lo tu tập
Hôm nay nhiệt tâm làm
Đâu biết chết ngày mai.
.
– Sưu tầm-