Về cơ bản, thân người cấu tạo bởi Tứ đại: Đất, Nước, Gió, Lửa , Thức; còn một tên nữa hay dùng là thân Ngũ uẩn: Sắc, Thọ, Tưởng, Hành, Thức.
Ngày nay, ta có thân người rồi thì phải nỗ lực không ngừng làm việc lợi ích cuộc đời, không để thân này mê muội đua đòi chạy theo vật dục, làm những việc phi đạo đức, mất lương tâm lương tri, mất tình mất nghĩa, mất hết nhân tính….
Rồi đến lúc nào đó nhìn lại mình không phải là mình nữa. Mình trở thành mối nguy hiểm lo lắng cho xã hội, thậm chí phạm pháp vào tù, nếu không nói là cảnh địa ngục trần gian hiển hiện trước mắt.
Ta hành hạ người khác bằng thân, giam cầm người khác bằng ý, khủng bố người khác bằng lời nói chua cay, độc ác cho hả dạ thì một ngày kia ta cũng chịu cảnh địa ngục tương tự như vậy.
Trái lại, ngày nào, ta nhìn thấy có người hiếu thảo cha mẹ, biết thương anh chị em trong gia đình, biết giúp đỡ hàng xóm láng giềng, biết kính trọng người lớn, học trò biết trọng thầy giáo thì ngày ấy xã hội có cộng hưởng hạnh phúc rất nhiều và chính thân này của ta được hưởng hạnh phúc nhất trần gian.
Mỗi ngày nhìn cuộc sống quanh ta đầy dẫy những bất công, những xung đột, phân biệt đối xử, bạo hành gia đình, bạo loạn sắc tộc, bạo lực học đường, bạo động xã hội,… để lại nhiều hậu qủa tang thương khốc liệt. Nếu may mắn còn sống hôm nay, thì ta nên làm cho cuộc sống công bằng, không bóc lột ai, không xem thường người khác thì thân này thật xứng danh là thân Phật.
Phật có Pháp thân, Báo thân và Hóa thân, chúng ta cũng có ba thân. Pháp thân là thân tỏa sáng ban mai hiểu biết, không mang hình dáng của một con người bình thường. Tiếp xúc các pháp hằng ngày trong cuộc sống mà tâm ta cảm thấy thanh tịnh an lạc đó là pháp thân vĩ đại. Báo thân là hình dáng con người đẹp có khoác chiếc áo Pháp thân thanh tịnh.
Thân này không cần trang sức mỹ phẩm mà vẫn đẹp dịu dàng và nhẹ nhàng trong cuộc sống. Hóa thân là thân có mặt trong giây phút hiện tại, đang làm công việc cứu giúp độ đời, tức là giúp được nhiều chúng sanh trong nhiều trường hợp khác nhau,.
Có một thân nữa, không ai muốn, nhưng bắt buộc phải đến, là thân Trung ấm.
Thân này sẽ rời khỏi thân xác hiện tại sau khi chết. Chết không phải là hết sạch trơn. Nếu chết là hết, thế tại sao có “ma” sau khi chết? Một câu hỏi quá lớn dành cho con người? Nhưng con người chưa cảm nhận trạng thái chết nó như thế nào?
Cho nên, con người cứ vẫn mải mê trong danh lợi, vì danh lợi mà tìm cách hãm hại người, để rồi tự mình chồng chất không biết bao nhiêu là nghiệp xấu. Rồi không may, ngày mai, ta chết đi thì nghiệp xấu đó dẫn dắt ta vào thế giới của “ma”.
Vì thế, ma là biểu hiện cách sống xấu xa, độc ác hằng ngày của thân ngũ uẩn này. Phật là biểu hiện cách sống tốt đẹp với nhau, không ganh tỵ, không hơn thua, giành giựt, và khi chết đến với ta, ta thanh thản đi về cõi Phật nhẹ nhàng.
Do chọn lựa cách sống như thế nào mà ta có Phật hoặc ma trong cuộc sống. Khi sống, ta ăn uống thực phẩm gì lành mạnh cho thân thể khỏe mạnh, thì khi chết, thân Trung ấm (thế gian gọi là linh hồn, thần thức) cũng cần có thức ăn lành mạnh tiếp theo trong vòng 49 ngày hoặc lâu hơn.
Thức ăn lành mạnh cho thân Trung ấm ấy là tâm sống tốt tử tế với người khác, tâm rộng rãi, tâm nói lời dễ thương, tâm giúp đỡ, tâm không cố chấp, tâm thường nhớ Phật khi sống….
Thân là tác phẩm hoàn hảo của ý. Ý nghĩ gì thì tạo nên thân ấy. Ý nghĩ đẹp thì thân đẹp. Ý nghĩ xấu thì thân cũng ăn theo chịu xấu theo. Cho dù thân hiện đời như thế nào, xấu hay đẹp, đệ tử Phật chân chính đều hoan hỷ bằng lòng chấp nhận và nỗ lực tu tập làm phước để cải đổi tô bồi những điều tốt thì thân này sẽ thay đổi đẹp theo thời gian và thành Phật.
Do vậy, ta phải ý thức rằng thân này quý giá biết dường nào và ta phải học cách giữ gìn ăn uống, tập thể dục và bảo hộ nó một cách cẩn thận. Bởi vì thân này rất mong manh, tạm bợ, rất dễ tan rã ra thành từng mảnh nhỏ bất cứ lúc nào mà không hay. Nay còn mai mất, nào ai biết trước được thân này tồn tại bao lâu nữa!
Nhận thức được tấm thân này vô thường già úa mau chóng trong một ngày không xa thì ta phải thường trực canh giữ ngăn chặn những tâm xấu ác gây đau khổ cho người khác. Và ta phải tạo điều kiện tốt cho thân mình hoàn tất những chức năng đặc thù của nó, mà thân các loài khác không có.
Phước Hạnh