Cách thức mà chúng ta đối diện và sống qua giai đoạn tối tăm, trì trệ, cho thấy sự tiến hóa tinh thần của chúng ta đã đạt tới mức độ nào. Những mầm tinh tế của sự ích kỷ vẫn còn tiềm ẩn trong đời sống người đệ tử, nó khoác lấy hình thức đức hạnh, và che dấu con rắn dục vọng bên dưới bông hoa đẹp.
Thật ra có một số ít người phụng sự vô điều kiện, những người đã diệt tận gốc rễ của dục vọng, chớ không phải chỉ cắt tỉa những nhánh nhóc bên trên mặt đất.
Nhiều người thưởng thức được niềm hạnh phúc thanh cao của kinh nghiệm tinh thần, cảm thấy rằng họ được tưởng thưởng xứng đáng cho sự từ bỏ những niềm vui thế tục.
Nhưng khi bị ngăn trở bởi thử thách chua cay trên con đường tinh thần, một mình phải đương đầu với sự khó khăn mà không được giúp đỡ, nhiều người học được bài học cay đắng làm cho họ nhận ra rằng họ đã phụng sự với mục đích được trả công, chứ không phải với tình thương thật sự.
Tốt đẹp biết bao nếu chúng ta có thể vui vẻ trong lúc đen tối cũng như trong lúc sáng sủa. Tuy chưa thấy, nhưng chúng ta có lòng tin vững chắc rằng có Ngọn Lửa luôn cháy sáng bên trong; Ngọn Lửa này phát sinh từ một Nguồn Sáng mà chúng ta không thể phân ly, vì đó đích thật là Chân Ngã chúng ta. Phải “phá sản” đúng lúc, trước khi chúng ta thủ đắc của cải đời đời.
Một sự khó khăn khác gây phiền muộn bối rối cho người học đạo là sự hiện diện không mong cầu của những ham muốn và tư tưởng không thích hợp với cuộc sống và mục đích của họ. Khi họ suy tưởng về vấn đề tinh thần thì vấn đề thế tục lại chen vào; khi họ muốn thấy hình ảnh của đấng Thiêng Liêng thì bộ mặt của thần dục vọng lại xuất hiện. Những hình thức xấu ác này từ đâu đến? Lúc nào những tiếng thì thầm của yêu quỉ rót được vào tai một người?
Khi nghĩ đến những điều này dường như là của chính họ, khiến người học đạo phải rùng mình cự tuyệt. Người học đạo có thể làm chủ những dục vọng này không? Một lần nữa, sự thông hiểu nguyên nhân có thể trừ khử hậu quả độc hại khủng khiếp này, và giải phóng chúng ta khỏi sự bất lực do vô minh gây ra.
Điều thông thường được chỉ dạy là sự sống tự hóa thân trong những hình thể, và năng lực của sự sống đến từ một phương diện của chân ngã, đó là tư tưởng uốn nắn chất liệu cõi trí thành những hình tư tưởng. Những rung động ảnh hưởng đến thể trí xác định chất liệu cấu tạo nên thể trí, và những chất liệu này dần dần được thay đổi tùy theo sự thay đổi của những rung động truyền ra. Nếu tâm thức ngừng hoạt động theo một đường lối nào, thì phần chất liệu thể trí đáp ứng lại tư tưởng thuộc đường lối ấy dần dần mất đi sự linh hoạt, trở nên vô hiệu lực, và cuối cùng bị loại ra khỏi thể trí.
Tuy nhiên có nhiều giai đoạn ở giữa, từ lúc những chất liệu thể trí hoàn toàn linh hoạt đến lúc chúng “chết” hẳn và sẳn sàng bị loại ra ngoài. Đến giai đoạn cuối cùng, chất liệu thể trí mới có thể tái tạo và đáp ứng lại những rung động mới mẻ của trí tuệ, từ bên trong cũng như từ bên ngoài.
Nên nhớ, chất liệu thể trí vẫn đáp ứng và rung động như một tư tưởng sống động đối với ảnh hưởng từ bên ngoài, một thời gian khá lâu sau khi con người ngưng cung ứng năng lượng cho chúng, trước khi thể trí có thể vượt khỏi giai đoạn mà nó biểu hiện.
Khi thành công trong việc trong sạch hóa tư tưởng về dục vọng, cái trí chúng ta không còn phát sinh những ý tưởng không tinh khiết, cũng như không thích thú suy tưởng đến những hình ảnh nhơ bẩn. Chúng ta không còn làm linh hoạt những chất liệu thô kệch trong thể trí cũng như thể vía, mà trước kia những chất liệu thô kệch này thường rung động để đáp ứng lại những tư tưởng thô kệch, từ đây những hình tư tưởng mà chúng ta đã tạo ra sẽ dần dần tan rã.
Nhưng khi chúng ta tiếp xúc với những người mà những rung động loại này còn chứa bên trong họ, những rung động đuợc truyền ra ngoài và làm sinh động lại những hình tư tưởng đang tan rã ấy, cho chúng mượn tạm sự sống giả tạo.
Những hình tư tưởng này có vẻ như do chính tư tưởng của ta, chúng xuất hiện như đám con cái của cái trí ta, và ta không biết rằng chúng chỉ là những xác chết từ quá khứ, sống trở lại do những tư tưởng xấu tương tự như chúng.
Có sự tương phản rõ rệt giữa những hình tư tưởng này và cái trí đã được thanh lọc trong sạch, chúng méo mó như một xác chết đeo dính theo người sống, nhưng chúng đã mất hết khả năng xúi dục, quấy rầy. Ta có thể xem những hình tư tưởng loại này như những dấu vết còn sót lại của quá khứ; hiện tại chúng không còn độc hại nữa. Ta biết rằng hình tư tuởng loại này mượn sự sống từ bên ngoài, chớ không phải do rút từ ta, và ta có thể “bình tĩnh và tự tin chờ đợi đến lúc nó không còn ảnh hưởng gì đến ta nữa.”
Để làm trở ngại cho người đang tiến triển nhanh, đôi khi hình tư tưởng được làm sống lại tạm thời bởi những người tìm cách làm trì trệ sự tiến hóa, những kẻ đứng trong hàng ngũ chống lại Thiên Luật.
Họ có thể gởi một tư tưởng đủ sức kích động bóng ma đang chết làm cho nó có những hoạt động kỳ dị, với mục đích gây phiền phức cho người học đạo, vào lúc người ấy vừa vượt qua những cám dỗ.
Xin lặp lại, sự khó khăn chấm dứt khi hình tư tưởng rút năng lượng từ bên ngoài, mà không từ bên trong. Khi ấy, người học đạo có thể bình tĩnh nói với những hình ảnh ma quỉ nổi dậy này rằng: “Các ngươi không phải của ta, không phải là một thành phần của ta, sự sống của các ngươi không do tư tưởng ta ban cho. Cách nay rất lâu, các ngươi đã chết không thể sống lại, và chỉ là những bóng ma tối tăm, mà trước đây có lần các ngươi là kẻ thù của ta.”
Một điều gây rắc rối khác là đại ma thuật của thời gian, chủ nhân của ảo ảnh. Thời gian làm cho chúng ta có cảm giác vội vã, lo âu, và che phủ lên sự duy nhất của cuộc sống chúng ta bằng những bức màn của sự sống và sự chết. Người học đạo băn khoăn kêu lên: “Trong đời sống hiện tại tôi có thể làm được gì, tôi có thể tiến triển được bao nhiêu?”
Thật ra không có cái gọi là “sự sống hiện tại”, chỉ có một sự sống mà thôi; hiện tại chỉ là nơi gặp nhau của quá khứ và tương lai, nó luôn thay đổi từng giây phút. Chúng ta chỉ nhận thấy quá khứ và tương lai, còn chính hiện tại thì vô hình. Chỉ có một sự sống, không có khởi đầu và không có chấm dứt, một sự sống không có tuổi tác, cũng không có thời gian. Chúng ta tự lừa phỉnh bằng cách phân chia nó bằng những biến cố luôn tái diễn của sinh và tử.
Bản chất thấp hèn tạo ra những cái bẫy để đánh lừa chân ngã, làm cho linh hồn bất tử đang yên nghỉ trên đôi cánh của con chim linh thiêng phải lầm lạc vào những đường xấu xa, và trong tất cả những màn lưới ảo tưởng, thời gian là loại lưới mịn màng nhất.
Khi một người đến lúc lớn tuổi mới nhận thấy được chân lý, họ thường cảm thấy không được khích lệ và thốt lên: “Rất tiếc, tôi quá già để bắt đầu trở lại, phải chi tôi biết được điều này lúc còn trẻ.” Thật ra con đường là một, sự sống là một, và tất cả mọi phần của con đường phải được trải qua trong cuộc sống. Vậy thì có gì khác nhau, khi một phần con đường được trải qua trong giai đoạn đặc biệt nào đó của đời sống thế gian? Nếu người A và người B lần đầu tiên thoáng nhìn được thực tại cách nhau hai năm, trong khi người A đã 70 tuổi, và ngưòi B chỉ mới 20. Người A sẽ trở lại thế gian và bắt đầu công việc với một sức sống tươi trẻ, trong lúc ấy người B đang ở vào tuổi già.
Trong những giai đoạn của sự sống, mỗi người đều sẽ trải qua nhiều lần thời thơ ấu, thời trẻ tuổi và thời già nua của xác thân. Một người đã lớn tuổi, nhận thức được chân lý từ Minh Triết Cổ Truyền, thay vì than van: “Tôi không thể làm được gì nhiều với thời gian ngắn ngủi còn lại,” họ nên nói: “Thật là quá tốt, vì tôi có thể đặt nền tảng cho kiếp sau, cảm ơn chân lý đã đến với tôi.”
Ta không là những nô lệ của Thời Gian, ta không cúi đầu trước nó, và đừng để nó bịt mắt ta bằng những tấm màn sinh tử. Ta luôn luôn là chính ta, và có thể bước đi vững chắc tới trước, xuyên qua sự thay đổi của ánh sáng và bóng tối, gây nên bởi ngọn đèn ảo ảnh của thời gian. Những vị thần linh được hình dung như là trẻ mãi, chính là để nhắc nhở chúng ta rằng sự sống thật sự không bị ảnh hưởng bởi thời gian.
Chúng ta mượn một ít sức mạnh và sự an tĩnh từ “cái vô thủy vô chung” và cố gắng sống trong ấy, để vượt khỏi mắt lưới của những điều quyến rũ. Tuy còn nhiều khó khăn trải dài trên con đường đi lên của người học đạo, nhưng cuối cùng, với ý chí cương quyết và tấm lòng chân thành được soi sáng bởi trí tuệ, chúng ta sẽ khắc phục được tất cả và sẽ đạt đến mục đích tối hậu. Yên nghỉ trên Thiện Luật là điều bí mật đưa đến sự bình an; lúc nào cũng phải hoàn toàn tin tưởng vào nó, nhất là lúc chúng ta gặp điều phiền muộn.
Không linh hồn nào chân thành muốn tiến lên mà luôn luôn bị thất bại; không có trái tim thương yêu nào mà luôn luôn bị bỏ rơi. Có những điều khó khăn là để chúng ta vượt qua và phát triển mạnh hơn, và chỉ có những người đã từng trải qua đau khổ mới có thể cứu khổ kẻ khác.
Những người hay suy tưởng thường than phiền về hoàn cảnh sống của họ, có lẽ sau đây là một trong những lời than phiền tệ hại hơn hết: “Nếu tôi không ở vào hoàn cảnh này, tôi sẽ làm được rất nhiều việc; nếu tôi không phải giải quyết quá nhiều công việc, hay bận tâm về những bổn phận trong đời, tôi đã có thể sống một cuộc sống tinh thần tích cực hơn.” Thật ra không đúng như thế, không hoàn cảnh nào có thể thúc đẩy hoặc ngăn cản sự phát triển cuộc sống tinh thần. Tinh thần không tùy thuộc vào môi trường chung quanh, mà nó tùy thuộc vào thái độ của chúng ta đối với cuộc sống.
Tôi muốn trình bày cho bạn thấy làm thế nào để thế gian trở thành phương tiện phụng sự cho tinh thần, thay vì nhận chìm nó như người ta thường thấy. Nếu con người không hiểu sự liên hệ giữa vật chất và tinh thần, nếu họ cho là đời sống thế gian và đời sống tinh thần mâu thuẫn nhau, đối nghịch nhau, thì sức ép tự nhiên của công việc thế gian và môi trường vật chất chung quanh, cùng những cạm bẩy quyến rũ liên tục của vật chất, thêm vào đó, trí óc luôn bận rộn với sự mưu sinh, đã làm trở ngại cho việc thực hiện đời sống tinh thần.
Có lẽ chúng ta phải dựa vào khoa luyện kim tinh thần, hoặc vài phép thuật nào đó để thấy rằng chỉ có sự sống tinh thần là thực tại, và thực tại sẽ tự biểu lộ xuyên qua sự sống thế gian, khi ấy sự sống thế gian sẽ trở nên phương tiện để diễn đạt thực tại, chớ không phải tấm màn che lấp nó. Bạn đã biết trong quá khứ, người ta thường trả lời một cách tiêu cực cho câu hỏi “con người có thể có một đời sống tinh thần khi đang sống ở thế gian hay không?”
Ở khắp mọi nơi, mọi tôn giáo, mọi thời đại trong lịch sử thế giới, câu hỏi này đều được trả lời là “không”. Câu trả lời này đến từ vùng sa mạc Ai Cập, từ vùng rừng rậm Ấn Độ, từ những tu viện Thiên Chúa Giáo, từ nơi nào mà con người đi tìm Thượng Đế bằng cách xa lánh đồng loại. Nếu cần phải xa lánh đồng loại để hiểu được Thượng Đế, để sống một đời tinh thần, thì phần đông chúng ta không thể làm được. Vì chúng ta bị ràng buộc vào cuộc đời thế tục mà chúng ta không thể rời bỏ, và đã quen với sự tách rời phần thiêng liêng ra khỏi thế gian.
Ý tưởng cho rằng tôn giáo và thế tục phải được tách rời, đã được đặt trên một nền tảng sai lầm, và phần lớn được khuyến khích bởi nếp sống hiện đại. Người đời nay có khuynh hướng phân chia giữa cái gọi là “linh thiêng” với “thế tục”. Người ta nói Chúa Nhật là ngày của Chúa, dường như có ý ám chỉ những ngày khác trong tuần không thuộc về Chúa, như thế người ta đã chạy theo thế tục hết 6 phần cuộc đời, chỉ còn lại một phần lo cho vấn đề tinh thần.
Người ta thường nói về “lịch sử thế tục” và “thánh sử”, “giáo dục tôn giáo” và “giáo dục thế tục”, những câu nói này rất thường được lặp đi lặp lại, làm thôi miên tâm trí quần chúng, khiến cho họ có sự hiểu biết sai lạc giữa tinh thần và thế tục. Thật ra chúng ta phải nói tinh thần là sự sống, thế gian là hình thể, và sự sống phải biểu lộ qua hình thể; nếu không, sẽ có hai phần riêng rẽ: một cái xác không sự sống, và một sự sống vô hình, không có phương tiện để tác động.
Nơi đây, tôi mạnh mẽ đưa ra một ý tưởng tổng quát, một nền tảng đúng đắn mà tôi tin tưởng về vấn đề này. Thế giới là tư tưởng của Thượng Đế, là sự biểu lộ của Thiên Trí. Tất cả những hoạt động hữu ích đều là hình thức của Hoạt Động Thiêng Liêng. Thượng Đế chuyển động bánh xe thế giới, chúng ta chỉ là những thành phần của ngài, những bàn tay chạm vào vành bánh xe. Tất cả công việc thực hiện ở thế gian đều là công việc của Thượng Đế.
Tất cả những công việc phụng sự nhân loại và trợ giúp trong sinh hoạt thế gian là những hoạt động thiêng liêng, còn những việc sai trái là hoạt động nghịch lại thiêng liêng. Người thư ký trong văn phòng hay vị bác sĩ trong bệnh viện đều đóng góp vào công việc thiêng liêng giống như bất cứ vị giáo sĩ nào trong nhà thờ. Thấy được như thế, chúng ta sẽ có tầm nhìn hạnh phúc đến một sự sống duy nhất hiện diện trong mọi sự vật, và mọi sự vật đều diễn tả sự sống ấy.
ĐEM LÝ TƯỞNG THIÊNG LIÊNG VÀO THẾ GIAN
Giả sử bây giờ bạn và tôi có thể thay đổi nếp sống thích hợp theo đường lối mà tôi đã phác họa ở trên. Chúng ta sẽ trở nên những “người tinh thần” ở thế gian, trợ giúp cho thế giới từ từ theo khuôn mẫu của Lý Tưởng Thiêng Liêng, và Tư Tưởng Thiêng Liêng càng ngày càng được biểu lộ hoàn hảo.
Từ đó sẽ biến đổi mọi người thế gian thành con người tinh thần, đó là thành quả tốt nhất mà chúng ta có thể đạt được. Người cứu trợ thế gian không sống trong rừng núi như ngày xưa. Đôi khi đời sống ẩn dật chỉ là một trong nhiều kiếp sống, nó cần để lấy lại sức mạnh và tích tụ năng lực để sử dụng về sau. Đời sống của những Đấng Cứu Thế là đời sống trong thế gian, không phải đời sống trong trong rừng núi.
Thượng Đế biểu lộ trong mỗi người, vì từ con người đại cuộc được thể hiện, do đó có những thử thách cũng như có những quyền năng dành cho con người. Khi tất cả năng lực của chúng ta đã được khai mở, chúng ta là những đấng cứu thế, lúc đó chúng ta sẽ rời bỏ cuộc sống thế tục bên ngoài và trở thành một phần của sự sống bên trong của Ngài, chính sự sống này làm khuôn mẫu cho những hoạt động bên ngoài.
Tiến trình đi lên này theo định luật tăng trưởng, và đó là định luật của kinh nghiệm. Chỉ có người hoàn thiện mới vượt khỏi lớp vỏ vật chất và sử dụng năng lực tinh thần đã khai mở để trợ giúp cuộc sống thế gian.
Dường như hầu hết chúng ta đều bắt đầu hướng đến đời sống tinh thần thực sự. Khi chúng ta càng cố gắng sống đời tinh thần, thế giới này sẽ trở nên càng tốt đẹp hơn. Khi suy tưởng về sự sống tinh thần, chúng ta đã chạm khắc hình ảnh hoàn hảo cho cuộc sống chúng ta, hình ảnh của Đấng Thiêng Liêng biểu lộ trong con người.
Nếu trong bạn chưa có Đấng Thiêng Liêng, bạn hãy tìm cách để cho Ngài biểu lộ nơi bạn. Ý tưởng đến trước hiện thực; tư tưởng tạo nên hình thể; và trong mỗi người chúng ta đều có hình ảnh thiêng liêng tiềm ẩn. Chúng ta phải làm cho hình ảnh ấy biểu lộ; khi ấy chúng ta là người tinh thần.
Bạn hãy cùng tôi đến thăm phòng làm việc của một nhà điêu khắc nổi tiếng, không phải một người thợ chạm trổ bình thường, mà là một thiên tài, ông có thể cho thấy sự sống và ý tưởng trong hình thể không tì vết của đá cẩm thạch. Cách thức làm việc của ông ta như thế nào?
Có phải ông chạm khắc một bức tượng từ tảng đá? Không phải vậy. Công việc của ông là làm cho bức tượng thoát ra khỏi tảng đá, ông cắt bỏ những phần của tảng đá nằm đè lên bức tượng, những phần đá vô dụng đã che lấp cái vẻ đẹp lý tưởng mà ông thấy được. Với mắt người bình thường, đó chỉ là một tảng đá thô sơ, nhưng với đôi mắt của một thiên tài điêu khắc, đó là một bức tượng hoàn hảo bị nhốt trong tảng đá. Với mỗi cái đập của búa và mỗi cái chạm khéo léo của đục, ông giải thoát dần dần bức tượng ra khỏi tảng đá, và sự biểu hiện ý tưởng của ông đến gần hơn.
Như thế, chúng ta là những tảng đá thô sơ trong trong xưởng điêu khắc vĩ đại của thế giới. Nhiều người trong chúng ta chưa được gọt dũa, bản chất thiêng liêng còn bị che lấp, giống như bức tượng còn trong tảng đá. Bạn và tôi là những nhà điêu khắc, do cuộc sống của chúng ta mà bức tượng được thành hình, cái vẻ đẹp bị nhốt kín nay được tự do. Với cái búa ý chí, cái đục tư tưởng, chúng ta phải cắt bỏ những phần đá vô dụng, nằm bên trên che khuất sự sống vinh quang thiêng liêng trong chúng ta.
Bạn là nhà điêu khắc, chắc chắn sẽ tạo ra điều đó trong những năm tới, trong những thế kỷ tới. Càng có nhiều tài năng, nhiều kiến thức, nhiều sức mạnh ý chí, bạn càng có nhiều năng lực sử dụng cái búa và cái đục của bạn, khi đó sự thành công sẽ đến gần hơn và ngày giải thoát sẽ đến nhanh hơn.
Bất cứ bạn ở nơi đâu, bất cứ bạn làm việc trong hãng xưởng nào của thế giới rộng lớn này, hãy luôn giữ trong tâm cái lý tưởng mà bạn đã nhận thức được. Hãy cảm nhận sự hiện diện của thiên nhiên đang bị giam giữ, mà chỉ có bạn mới có đặc quyền giải thoát nó. Hãy nắm lấy dụng cụ trong tay, cắt bỏ những phần đá vô dụng, giải thoát bức tượng lộng lẫy. Đến khi ấy bạn sẽ tự biết con người thực sự của bạn, một người trong hình ảnh của Thượng Đế.
-ANNIE BESANT-