Không phải trời giáng tai họa, coi vạn vật như rơm rạ, mà chính là ác niệm của mình. Lực quán tính có tác dụng cả trong thế giới vật chất và cả trong thế giới tinh thần. Ác niệm hay tập khí bất thiện là thới quen tinh thần, là quán tính gây ra thiên tai và nhân họa cho chúng sinh.
.Tại Nepal một trận động đất 7,8 độ richter gây thảm họa cho người dân ở đây, khiến con số người chết do chính phủ Nepal xác nhận tới chiều ngày 30/04/2015 đã là 5.844 người, số người bị thương lên tới 11.175. Tâm chấn nằm gần thủ đô Kathmandu của Nepal, tại khu vực lân cận của Ấn Độ và Tây Tạng cũng có 80 người chết.
.Động đất ở Nepal, Tâm chấn nằm gần thủ đô Kathmandu của Nepal, rất nhiều nhà cửa sụp đổ tan tành, người chết và bị thương nằm la liệt khắp nơi, bị đè dưới đống đổ nát.
.Ngay từ thời cổ đại, Lão Tử đã vô cùng bất nhẫn trước cảnh khổ của vạn vật, ông phát biểu trong Đạo Đức Kinh:
“Thiên địa bất nhân dĩ vạn vật vi sô cẩu (Trời đất bất nhân coi vạn vật như con chó rơm)”
Vạn vật, con người, giống như con chó rơm, chỉ là một thứ đồ chơi của tạo hóa. Nhưng nỗi thống khổ của con người thì không bút mực nào tả xiết, bị tan xương nát thịt, bị mất người thân, mất nhà cửa, bị thương, bị đói và rét, không nơi nương tựa.
Nhiều nước đã cấp tốc tổ chức ngay những đoàn cứu trợ để giúp đỡ nhân dân Nepal, nhưng cũng chỉ xoa dịu được phần nào thôi, những mất mát người thân hay thương tật là không có gì bù đắp được.
Hàng ngày xem tin tức trong nước và thế giới, thấy cảnh khổ vì chiến tranh, bạo lực, thiên tai, tai nạn, nghèo đói…rất nhiều, không ngày nào không có. Hiện nay, khả năng sản xuất của loài người nói chung đã đạt tới mức dư thừa, thế nhưng nỗi khổ về mọi mặt, kể cả nghèo đói vẫn không bao giờ hết. Bây giờ chúng ta thử nêu câu hỏi, tại sao con người khổ?
Chiến tranh, bạo lực, thiên tai, nghèo đói từ đâu mà có?
Từ xa xưa Phật giáo đã có câu trả lời: do chấp ngã và chấp pháp. Chấp ngã là cho rằng cái ta là có thật từ đó mà hại người lợi mình. Chấp pháp là cho rằng thế giới là có thật, từ đó con người có nhiều tham vọng tranh giành làm hại lẫn nhau, từ đó gây nhiều nghiệp chướng.
Nguyên nhân xảy ra động đất theo khoa học giải thích, là quá trình chuyển động thường xuyên của các đường nứt chạy dọc biên giới phía nam của Nepal, nơi tiểu lục địa Ấn Độ va chạm với mảng kiến tạo Á-Âu 40-50 triệu năm trước. “Sự va chạm giữa chúng là một ví dụ tiêu biểu cho hoạt động địa chất”, nhà địa vật lý học Lung S. Chan, chuyên gia Đại học Hong Kong, nói. Mảng kiến tạo Ấn Độ đang dịch chuyển về hướng phía bắc của nó tới khu vực châu Á với tốc độ 5 cm mỗi năm. Theo Chan, về mặt địa chất, tốc độ này là rất nhanh.
.Tác động đẩy nhau của các mảng kiến tạo sinh ra ma sát, tạo lực ép khiến năng lượng bị dồn nén cho đến khi lớp vỏ nứt vỡ. Theo chuyên gia Hongfeng Yang, trong trường hợp ở Nepal, mảng kiến tạo dịch chuyển về phía trước khoảng hai mét.
.Sau một trận động đất, các mảng kiến tạo tiếp tục di chuyển. Chan mô tả cơn động đất giải phóng năng lượng tích tụ, “giống khi ta mở nắp một bình nước đang sôi, năng lượng được phát tán ra, nhưng sau khi ta đậy nắp bình, quá trình tích tụ năng lượng lại bắt đầu”.
.Đây là cách giải thích nguyên nhân động đất theo các nhà khoa học. Nó giải thích rằng năng lượng bị tích tụ do sự di chuyển, đè ép lên nhau giữa hai mảng địa chất, năng lượng đó tương đương với khoảng 20 quả bom nguyên tử mà mỗi quả bom lớn hơn gấp bội quả bom đã ném xuống Hiroshima năm 1945.
Năng lượng khổng lồ đó khi vượt quá sức chịu đựng của lớp đất đá thì bùng nổ, gây gãy nứt mặt đất và rung lắc dữ dội tạo ra cơn địa chấn mà nhân loại đã thấy. Giải thích đó không sai, nhưng mang tính thiển cận và sẽ không bao giờ giải quyết được vấn đề thiên tai. Nó thiển cận vì mới giải thích được cơ chế của trận động đất, theo khuynh hướng duy vật, nhưng không biết được nguyên nhân thực sự của nó.
.Khi Huệ Năng đến chùa Pháp Tánh tại Quảng Châu năm 676 CN thì thấy hai ông tăng đang tranh luận về vấn đề lá phướn tự chuyển động hay gió làm cho phướn động. Khoa học thì ắt giải thích rằng gió làm cho phướn động. Ai cũng công nhận gió làm cho phướn động, nhưng đó là một giải thích thiển cận, chỉ có Huệ Năng thấy sâu xa hơn, ông nói:“Không phải gió động, không phải phướn động, tâm của các ông động”.
Như vậy theo ý của một bậc trí giả kiến tánh giác ngộ, tâm mới là nguồn gốc của mọi thứ chuyển động. Trận động đất Nepal đang xảy ra cũng như mọi trận động đất khác hay mọi thứ thiên tai, nhân họa đều có nguồn gốc là tâm cả. Phật giáo nói : Tất cả đều là do tâm tạo (Vạn pháp duy tâm).
.Nhưng nhận định này liệu có cơ sở khoa học gì không ? Trên blog Duy Lực Thiền đã trình bày rất nhiều cơ sở khoa học thuyết minh cho ý tưởng này. Trong bài viết này, để tránh lặp lại những điều đã nói đi nói lại rất nhiều lần rồi, chúng tôi tìm cách trình bày một cách khác đi chút ít với vài dữ liệu mới.
.Trước thiên tai khổ ách mà nhiều cộng đồng dân cư trên thế giới gặp phải, việc cấp bách cần thiết trước nhất tất nhiên là cứu trợ nạn nhân, giúp đỡ xây dựng lại nhà cửa, cơ sở vật chất phục vụ sinh hoạt của họ.
.Nhưng về lâu dài, cư dân của những cộng đồng đó cũng phải hiểu rằng thiên tai không phải ngẫu nhiên mà đến, hay do trời giáng họa, mà tâm niệm của họ, nghiệp chướng của họ có phần trách nhiệm. Thiên tai có thể tránh được nếu họ biết tu tâm dưỡng tánh, sống hiền lương, không hận thù, không sát sinh hại vật.