Có người đặt ra câu hỏi: “Tại sao tôi lại phải bi mẫn? Tại sao tôi lại phải yêu thương chúng sinh khi chẳng có gì cả, chẳng phải vạn pháp đều là Không?” Đây là câu hỏi xuất phát từ sự vô minh, là lời viện cớ của người thiếu tình bi mẫn với chúng sinh. Câu hỏi như vậy không chỉ là sự bao biện mà còn có đôi chút hiểu nhầm.
Khi nói như vậy, người đó đang hiểu bi mẫn không phải là một phương tiện thực hành; người đó đang hoài nghi rằng mọi thứ đều là Không. Chúng ta đều biết động cơ tu tập có vai trò quan trọng giúp chúng ta thực hành tiến bộ và để đạt được thành tựu, chúng ta cần có động cơ đúng đắn.
Khi không có động cơ đúng đắn, ngay cả khi có cố gắng tìm hiểu việc thực hành bằng trí tuệ thông thường và biết giáo pháp dạy rằng vạn pháp là Không, những người như vậy sẽ dễ kết luận họ chẳng cần làm gì cả. Đây là cách hiểu chưa đúng. Nếu người đó có thực hành thì đây là sự khởi đầu sai lầm.
Nếu chúng ta bắt đầu thực hành với động cơ đúng đắn là sự trưởng dưỡng thực sự về trí tuệ giác ngộ, thì hiểu biết về tính không sẽ giúp tạo ra tình yêu thương và lòng bi mẫn. Nếu không có động cơ đúng đắn thì việc thực hành không đạt được hiệu quả vì động cơ sai lệch luôn hạn chế tình yêu thương và lòng bi mẫn.
Khi đó tình yêu thương và lòng bi mẫn bị khóa chặt bằng vô minh, bằng vọng tưởng chấp ngã. Ví dụ như “nếu chúng ta chỉ yêu thương một vài người trên thế gian này thì đó là tình yêu thương rất hạn hẹp vì sự ích kỷ”, yêu thương một đối tượng vì thấy họ xinh đẹp hay tử tế với mình. Chúng ta chỉ yêu thương một nhóm nhỏ chúng sinh như vậy.
Khi nghĩ đến tình yêu thương dành cho khắp thảy chúng sinh thì chúng ta không tài nào hiểu được, vì thế mà chúng ta bị mắc kẹt. Điều thực sự ngăn cản tình yêu thương và lòng bi mẫn của chúng ta dành cho chúng sinh chính là thái độ ích kỷ, không hiểu về tính không, trái ngược với Trí tuệ Bát nhã. Điều này khiến con đường tu tập tình yêu thương và lòng bi mẫn của chúng ta bị chướng ngại.
Nếu trưởng dưỡng được hiểu biết về tính không của vạn pháp, hiểu biết này sẽ giúp chúng ta vượt qua chướng ngại nói trên và thực hành tình yêu thương và lòng bi mẫn vô điều kiện. Hiện tại thì mọi thứ đều cần có điều kiện, vì chúng ta cho rằng các điều kiện đó là rất thực chắc, không phải là huyễn ảo.
Vì chúng ta đang coi vạn pháp đều là thực chắc nên chướng ngại cũng trở nên rất thực chắc, khiến chúng ta không thể trưởng dưỡng được tình yêu thương và lòng bi mẫn. Chúng ta hiện chỉ có tình yêu thương có điều kiện mà chưa trưởng dưỡng được tình yêu thương vô điều kiện.
Nhưng đối với những người hoặc vật khác thì chúng ta không thấy yêu thương họ, vì chúng ta gặp phải chướng ngại là chưa gán ghép khái niệm “đẹp” cho họ, hoặc ngược lại, còn gán ghép cho những đối tượng đó khái niệm “xấu”. Chúng ta không yêu thương những đối tượng đó do họ xấu xí. Đây chính là chướng ngại đối với việc thực hành tình yêu thương và lòng bi mẫn vô điều kiện.
-Sưu tầm-