Người ta thường hỏi: “Sống để làm gì? Cuộc đời có ý nghĩa gì?” Những câu hỏi đó nghe qua tưởng chừng rất sâu sắc, nhưng thực ra nó bắt nguồn từ một điều rất đơn giản: lòng tham và sự bất an. Ta muốn mọi thứ trong đời đều phải có mục đích rõ ràng, như thể chỉ khi biết mục đích thì ta mới an lòng mà sống. Nhưng bạn biết không, cuộc sống chẳng cần mục đích nào cả. Chính vì không có mục đích, cuộc đời mới trở nên tự do, hồn nhiên và tràn đầy niềm vui.
Bạn đã bao giờ thấy một đứa trẻ chơi đùa trên bãi biển chưa? Chúng nhặt vỏ sò, xây lâu đài cát, cười đùa vui vẻ mà chẳng cần bất kỳ lý do nào. Không ai hỏi chúng: “Với mục đích gì mà con làm điều đó?” Và ngay cả khi có người hỏi, chúng cũng không quan tâm. Vì niềm vui của chúng nằm ở khoảnh khắc hiện tại, chứ không phải ở bất kỳ mục tiêu xa xôi nào.
Hồi nhỏ, tôi cũng từng như vậy. Tôi thường nhặt những viên đá nhỏ bên bờ sông, cất chúng vào túi và mang về nhà. Bố tôi thấy vậy liền hỏi: “Con giữ những thứ này làm gì? Với mục đích gì mà con nhặt chúng?” Tôi không trả lời ngay. Tôi chỉ nhìn bố và hỏi lại: “Thế bố sống với mục đích gì? Bố làm việc, kiếm tiền, lo cho gia đình… tất cả để làm gì?”
Bố tôi lặng im, rồi ông nói: “Thôi, đừng tranh cãi nữa. Đi ngủ đi. Giữ những viên đá của con nếu con thích!” Nhưng sáng hôm sau, ông lại hỏi cùng một câu hỏi đó. Và tôi vẫn trả lời như cũ: “Bố giữ tiền trong két sắt được, sao con không thể giữ những viên đá của con trong túi?”
Rồi tôi hỏi tiếp: “Nếu bố cho con một két sắt, con sẽ cất đá vào đó. Nhưng trước hết, bố hãy trả lời con: mục đích của bố là gì? Nếu bố có thể sống mà không biết rõ mục đích cuối cùng, tại sao con phải có mục đích cho những việc con làm?”
Cuối cùng, bố tôi cũng bỏ cuộc. Ông không hỏi thêm gì nữa.
Thời gian trôi qua, khi tôi học xong đại học và trở về nhà, bố tôi không nhắc đến chuyện hôn nhân như bao gia đình khác thường làm. Có lẽ ông biết, nếu ông hỏi tôi về chuyện lấy vợ, tôi sẽ lại hỏi ngược ông một câu tương tự. Thế là ông nhờ một người bạn luật sư – một người nổi tiếng hùng biện trong các vụ kiện – đến thuyết phục tôi.
Người luật sư đó đến nhà tôi, ngồi xuống và hỏi: “Tại sao cháu không lấy vợ?”
Tôi mỉm cười và trả lời: “Cháu sẽ lấy vợ, hoàn toàn được! Nhưng bác có thể cho cháu biết, bác đã đạt được gì qua cuộc hôn nhân của bác chưa?”
Người luật sư ngỡ ngàng. Ông ấy đến với đủ mọi lập luận sẵn sàng để thuyết phục tôi, nhưng ông không ngờ tôi lại chẳng hề phản đối chuyện kết hôn. Tôi chỉ hỏi ông một điều đơn giản: “Cuộc đời hôn nhân của bác đã mang lại điều gì cho bác? Bác có đạt được hạnh phúc nào không? Nếu có, cháu sẽ tin lời bác và cháu sẽ lập gia đình. Nhưng nếu không, vậy tại sao cháu phải bước vào con đường mà bác đã bước qua và không tìm thấy niềm vui?”
Nghe đến đây, ông ấy im lặng. Và từ hôm đó, ông tránh mặt tôi. Mỗi khi tôi đến nhà ông, ông thường trốn trong phòng tắm hoặc đi lối cửa sau. Vợ ông hỏi tôi: “Chuyện gì vậy? Ông ấy chẳng bao giờ sợ ai, sao lại sợ cháu đến thế?” Tôi chỉ cười và nói: “Cháu chỉ đang đợi bác ấy chứng minh rằng hôn nhân mang lại hạnh phúc. Nếu bác ấy không chứng minh được, bác ấy nên suy nghĩ về chính cuộc sống của mình.”
Cuộc sống không có mục đích. Và đó là điều khiến cuộc đời trở nên đẹp đẽ và kỳ diệu. Khoảnh khắc bạn mang mục đích vào cuộc sống, bạn sẽ làm mất đi sự tự do và niềm vui vốn có của nó. Cuộc sống không phải là phương tiện để đạt đến một điểm cuối nào đó. Nó chính là điểm đến. Mỗi ngày bạn sống đã là trọn vẹn.
Hãy nhìn những bông hoa nở trong vườn. Chúng nở không vì mục đích gì. Chúng không chờ ai ngắm, không mong ai khen ngợi. Chúng nở vì đó là bản chất của chúng, vì đó là niềm vui của chúng.
Yêu thương cũng vậy. Thiền định cũng vậy. Chúng không có mục đích nào khác ngoài chính chúng. Chúng không phải là phương tiện để đạt đến một điều gì đó. Chúng là trạng thái của hiện tại. Khi bạn yêu thương ai đó, hãy yêu thương trọn vẹn, không mong cầu. Khi bạn thiền, hãy thiền với sự an nhiên, không kỳ vọng kết quả.
Cuộc sống này không phải là một bài toán cần lời giải, không phải là cuộc đua cần đích đến. Nó là bản nhạc cần được thưởng thức từng nốt. Nó là hành trình cần được sống trọn từng khoảnh khắc.
Vậy nên, đừng mãi hỏi cuộc đời mình có mục đích gì. Hãy sống như đứa trẻ nhặt vỏ sò trên bãi biển. Hãy sống như bông hoa nở dưới ánh mặt trời. Và rồi bạn sẽ thấy, chính trong sự vô mục đích ấy, bạn đã tìm thấy ý nghĩa thật sự của cuộc sống.
~ Sưu tầm