Ngày hôm qua như một bức tranh, giở ra nhìn mãi rồi cũng sẽ mờ nhạt.
Thời gian như một vị khách qua đường, ghi nhớ rồi, lại chợt tiếc nuối lãng quên.
Cuộc sống như một cánh rừng, bước vào càng sâu, lòng cảng khó thoát.
.
Sau khi đã dành một khoảng thời gian đủ dài đắm chìm trong thiền định và chánh niệm, một tư duy khác đưa chúng ta đến gần hơn với hạnh phúc đích thực là buông bỏ. “Buông” ở đây không phải là vứt đi hết những gì mà chúng ta đang có, và “bỏ” cũng không phải là tiêu hủy sạch sẽ mọi sở hữu của ta.
.
Buông bỏ nghĩa là thoát ra khỏi mọi sự ràng buộc với khái niệm trừu tượng và vật chất hữu hình; là không để tâm trí của mình dính mắc vào một đối tượng cụ thể nào kể cả đó có là một cảm xúc vi tế nhất hay là một con người quan trọng nhất đối với ta. Thấu hiểu được điều này nghĩa là chúng ta đã thực sự buông bỏ được một nửa những điều gây nên ràng buộc.
.
Nếu chúng ta chỉ hiểu buông bỏ theo ý nghĩa thông thường, nghĩa là gặp chuyện gì hơi khó khăn một chút thì ta lại vội vàng vứt bỏ hết mọi sự cố gắng đã dành cho nó từ đầu, nếu cứ đau đớn thì buông bỏ, cứ khó chịu thì vứt hết cả đi, vậy chúng ta sẽ bỏ lỡ rất nhiều điều tuyệt vời và đẹp đẽ đang ẩn giấu đằng sau những khó khăn đó.
.
Chẳng hạn công việc đòi hỏi chúng ta phải kiên trì lâu dài mới mong đạt được nhiều thành tựu tốt đẹp nhưng mới bắt tay vào làm ta đã gặp phải muôn trùng chướng ngại và dứt khoát dừng lại tất cả để tìm kiếm một việc làm mới có nhiều thuận lợi hơn. Điều này càng gây thêm cho chúng ta cảm giác chán nản và thất vọng đối với công việc cũng như với chính con người ta rồi từ đó ta dễ dàng đánh mất chính mình và buông thả cho mọi thứ diễn ra theo ý muốn của chúng. Buông bỏ không phải là khái niệm mang ý nghĩa trái với kiên trì và càng không đúng khi chúng ta xem nó là mặt trái của niềm hy vọng. Buông bỏ là kết liễu sự ràng buộc và chấm dứt mọi vướng mắc.
.
Chúng ta phải có niềm tin và đặt nhiều hi vọng vào cuộc sống thì mới mong đạt được nhiều thành tựu to lớn. Cái chúng ta cần minh định là chấm dứt sự ràng buộc giữa bản thể của ta với những cảm giác khó chịu hay thất vọng liên tiếp trong công việc hoặc các mối quan hệ mà ta đang có. Hãy cứ để chúng diễn ra theo lẽ tự nhiên và dùng tâm trí được rèn luyện trong chánh niệm để tách biệt và đứng bên ngoài quan sát chúng. Kết cục là chúng sẽ biến mất theo đúng bản chất vô thường của vạn vật hữu tình và cái chúng ta đạt được là sự kiên nhẫn tuyệt vời cùng một niềm tin mạnh mẽ vào định lực của bản thân.
.
Đôi khi việc chúng ta cần làm những lúc gặp chuyện đau lòng là buông bỏ và ra đi nhưng trước cả hai hành động đó là việc cố gắng hết sức để chuyển hóa nỗi buồn thành hạnh phúc vì chỉ những ai đã thực sự nếm trải mùi vị của khổ đau đủ nhiều thì mới xứng đáng được hưởng niềm hạnh phúc trọn vẹn tuyệt vời nhất.
.
Ngôi chùa nọ có một thiền sư nổi tiếng đức cao vọng trọng. Một hôm, có một người tiều tụy buồn bã đến tìm nhà sư và hỏi:
– Thưa thầy, con muốn buông bỏ đi một vài thứ khiến con đau khổ mà không thể, con mệt mỏi quá.
Sau một lát, nhà sư đưa cho người ấy một cốc nước và bảo hãy cầm nó. Đoạn ông liên tục rót nước sôi nóng vào cốc, nước chảy tràn ra cả tay làm người này bị phỏng, người này buông tay làm vỡ cốc.
.
Lúc này nhà sư từ tốn nói:
– Đau rồi tự khắc sẽ buông!
Vấn đề là tại sao phải đợi cho mình phải bị tổn thương thật sâu sắc rồi mới chịu buông tay.
.
Hôm sau, một người khác dáng vẻ sầu não không kém người đầu tiên tìm đến nhà sư và nói:
– Bạch thầy, con muốn buông xuôi đi vài thứ nhưng sao do dự quá, con mệt mỏi vô cùng.
.
Nhà sư lại đưa người đó một cái cốc và bảo cầm, đoạn ông rót đầy cốc trà nóng vừa mới pha xong.
Người đó nóng quá nhưng vẫn không buông tay, mà chuyển từ tay này sang tay kia cho đến khi nước trong cốc nguội đi rồi mới uống và cảm nhận thấy rất ngon.
.
Lúc này nhà sư từ tốn nói:
– Cứ đau là buông thì con đã bỏ lỡ những cái tốt đẹp sau đó rồi!
.
Nỗi buồn hay những điều gây nên phiền muộn và sự thống khổ là các cảm xúc cơ bản của con người. Vấn đề là tại sao cứ đau buồn thì chúng ta nhất định phải buông bỏ trong khi còn có thể làm cho nó trở nên tốt đẹp hơn.
.
Sau một sự cố gây ra đổ vỡ trong tình cảm hoặc trong bất kỳ một mối quan hệ mật thiết nào, thường có hai cực phản ứng đối lập xuất hiện trong tâm trí chúng ta. Đôi khi chúng sẽ xuất hiện vào cùng một khoảnh khắc giống nhau, nhưng phần lớn là phản ứng tích cực sẽ đến sau phản ứng tiêu cực. Một số trường hợp khác thì chỉ có những cảm xúc tiêu cực làm chủ toàn bộ tâm thức, khi chính họ còn chưa cố gắng phát hiện ra những mặt tích cực ẩn sâu bên trong một nỗi đau gây ra bởi ngoại cảnh hay từ một người khác.
.
Khi chúng ta thực tập thiền định, hãy đem sự tập trung hướng trở vào những gì đang diễn ra ngay lúc này, trong giây phút hiện tại: Một hơi thở vào hoặc ra đều đặn, một cử chỉ nhỏ trong lúc ta đang thở như bặm môi hay nháy mắt, một ý nghĩ vụn vặt, một cảm xúc vi tế hay thậm chí là bản thân của sự tự nhận thức.
.
Khi định lực của chúng ta càng trở nên vi tế, ta sẵn sàng chấp nhận mọi xúc chạm của giác quan đối với ngoại cảnh, ta dễ dàng để chúng đến và đi theo đúng bản chất tự nhiên nhất. Tuy rằng vẫn sẽ còn xuất hiện những ràng buộc với các lực xua đuổi và dính mắc, hai loại tâm lực chi phối hầu hết những suy nghĩ trong tâm thức chúng ta thường ngày, nhưng với thiền tập và chánh niệm liên tục, ta chấp nhận bất kỳ sự việc nào xuất hiện, sẵn sàng thả lỏng ý thức của ta về chúng và không để chúng có cơ hội lôi kéo tâm trí ta đi theo một dòng chảy được, mất thông thường.
.
Một số thời điểm tuy sẽ không có sự vật, hiện tượng gì biến mất nhưng ta không hề bị ràng buộc hay dính mắc vào bất cứ điều gì đến và đi, đó chính là ta đang thực tập buông bỏ.
.
– Trương Di